Kimyasal Bağlar

BAĞLAR

1. Birincil Bağlar                                                            

• Metalik Bağlar                                                                
• İyonik Bağlar
• Kovalent Bağlar

2. İkincil Bağlar

• Kalıcı Çift Kutup Bağları (Hidrojen Bağları)
• Değişken Çift Kutup Bağları (Soygazlar)

İyonik Bağ

• Elektron transferi gerektirir.
• Büyük elektronegatiflik farkı geektirir.
• Minimum enerji en kararlı durumdur.
• Çekme ve itme kuvvetleri arasında dengede kalır.

F_net =F_çekme + F_itme

İyon çiftleri arasındaki çekme kuvveti = kulon yasası

 F_çekme = - [(Z₁e)*(Z₂e)]/4πЄ₀a² = - (Z₁Z₂e²)/4πЄ₀a²

    Z_{1 ve} Z_{2 :  iyon olşumu sırasındaki atomlardan uzaklaşan veya eklenen elektron sayısı}

        _{e      : elektron yükü}

        _{a      : atomlar arası uzaklık}

      Є_{0       :} 8,55*10^-12 C²/N.m²

 F_itme = - (n*b)/aⁿ⁺¹

 E_net  = + (Z₁Z₂e²)/4πЄ₀a + b/aⁿ

^{İyonik Katılar:}

• Sünek değildir. Gevrek ve kırılgandır.
• Elektriksel olarak nötrdür.

İyonik Katıların Bağ Enerjisi

  Kafes Enerjisi :  1. İyonik katıda elektronların çoklu bağlanmaları kafes enerjisini yükseltir.(MgO)

                              2. Periyodik tabloda bir grupta iyonun boyutu arttıkça kafes enerjisi azalır.(LiC ve CsCl)

                              3. Kafes enerjisi elektronların çoklu bağlanmalarında artmaktadır.(MgO)

NOT : Atomlar arasındaki bağ enerjisi ne kadar yüksekse erime noktaları o kadar yüksektir.Seramiklerin çoğu iyonik bağlıdır.

 ELMAS

• Atomlar arası kovalent bağlıdır.(sp3, düzgün dört yüzlü)
• Bağ enerjisi = 711 kJ/mol
• Tüm dört yüzlüler de kovalent bağlıdır.(Elmasın sert olmasının nedeni)
• Erime noktası 3550^oC

  
METAN

• Atomlar arası kovalent bağlıdır.(sp3, düzgün dört yüzlü)
• Bağ enerjisi = 1650 kJ/mol
• Dört yüzlülerden oluşan moleküller zayıf bağlarla bağlıdır.(Metanın gaz olmasının nedeni)
• Erime noktası - 183^oC

      Görüldüğü gibi Elmas ve Metanın özellikleri aynıdır. Hatta metanın bağ enerjisi daha yüksektir. Fakat Elmas sert bir maddedir ve çok dayanıklıdır. Bunun nedeni elmasın C-C atomlarının hepsi kovalent bağla bağlıdır; metanın ise CH4 molekülleri birbirine zayıf kovalent bağla bağlıdırlar.




_{Metalik Bağ}

• Değerlik elektronları (+) iyon çekirdeğine zayıfca bağlıdırlar ve metal kristali içersinde kolaylıkla hareket ederler.(serbest e'ler mevcuttur). Bu, metallerin ısıyı ve elektiriği iyi iletmesinin bir nedenidir.

• Serbest elektronlar metal kafesinde serbestçe hareket edebildiklerinden metal atomları yapıyı bozmadan birbiri üzerinden kayabilmektedir. Bu da, metallerin sünek ve kolayca biçim değiştirebildiğinin bir göstergesidir.

Karışık Bağlanmalar

İyonik - Kovalent Karışık Bağ :

     % iyonik karakter = [ 1 – e ^-(XA-XB)2/4]*100

XA ve XB : Pauling elektronegativitesi (A ve B atomlarının e.n)

Metalik - Kovalent Bağ : Yaygın olarak rastlanır. Öreneğin, geçiş metalleri, d s p yörüngeleri bu bağa sahiptir. Geçiş metallerinin yüksek erime sıcaklığı bu bağ türünden dolayıdır.

Metalik - İyonik Bağ : Metaller arası bileşikler oluşturan elementlerin (-) ilgililikleri arasında önemli bir fark varsa, bileşikte önemli miktarda e alışverişi vardır. Bu nedenle, bazı metaller arası bileşikler metalik-iyonik bileşiklere iyi bir örnektir. NaZn₁₃   : e aktarımı önemli, Fe₁₅Zn₂₁ ve Al₉Co_{3 : (-) ilgilik farkları az olduğundan e aktarımı önemi azdır.}